جزوه نظریه های روابط بین الملل

فهرست مطالب :

---

بخش اول:اصول روابط بین الملل

فصل اول : سیری در مطالعه نظری روابطبین الملل

مقدمه

علل تأخیر ورود به عرصه نظریه پردازی در روابط بین الملل

مساعی تئوریکدر روابط بین الملل

نظریه پردازی مبتنی بر اسطوره سازی ها

مشکلات بررسی علمی روابط بین الملل

سیاست بین الملل و روابط بین الملل

سطوح تحلیل در روابط بین الملل

دیدگاه های کلان تئوریکنسبت به سیاست و سیاست بین الملل

نکات مهم

علل تأخیر ورود به عرصه نظریه پردازی در روابط بین الملل

فصل دوم: ایدئولوژی های مهم در روابطبین الملل

مقدمه

رئالیست (واقعگرایی) و ایده الیست (آرمانگرایی)

رویکرد رئالیستی (واقعگرایی)

ویژگی های اصلی مناظره نئورئالیست و نئولیبرالیست.

لیبرالیسم اقتصادی 

مرکانتیلیسم

مارکسیسم

نظام جهانی

وابستگی 

نظریه ثبات هژمونیک و اقتصاد سیاسی بین الملل 

ناسیونالیسم 

مراحل مختلف ناسیونالیسم

جامعه بین المللی: مکتب انگلیس

نظریه رژیم ها

نکات مهم

نمونه سوالات تستی 

پاسخنامه سوالات تستی 

فصل سوم: رویکرد های انتقادی و بازتابی در روابط بین الملل

مقدمه

پست مدرنیسم

نظریه انتقادی

فمینیسم

نظریه های زیست محیطی

مطالعات صلح 

سازه انگاری یا کانستراکتیویسم 

اصول سازه انگاری

نظریه هنجاری

نکات مهم

نمونه سوالات تستی 

پاسخنامه سوالات تستی 

فصل چهارم: مدل های ساختاری پویشی نظام بین الملل

مقدمه

نکات مهم فصل چهارم 

نمونه سوالات تستی 

پاسخنامه سوالات تستی 

نکات مهم

دیدگاه سایمون 

نظام ارگانیک

نئورئالیستی 

آزمون خودسنجی

پاسخنامه سوالات

 
بخش دوم :تاریخ روابط بین الملل

---

فصل اول: وقایع جهان از وستفالی تا کنگره وین

مقدمه 

وستفالیا و پیامدهای آن

تحولات عرصه بین الملل

نتایج جنگهای جانشینی اسپانیا 

دیپلماسی و روابط بین الملل در قرن هجدهم 

نکات مهم 

نمونه سوالات تستی.

پاسخنامه سوالات تستی

فصل دوم: تحولات جنگجهانی دوم تا به امروز 

مقدمه

 دوره جنگ سرد نخست: 1945 تا 1963

 تحولات روابط بین الملل در دهه های 1960 و 1970

جنگ سرد جدید و مقدمات فروپاشی شوروی 90  1979

روابط بین الملل در دهه 1990

ضد قدرت

نکات مهم

مفاهیم اصلی

نمونه سوالات تستی 

پاسخنامه سوالات تستی

نکات مهم

نتایج نهایی کنگره وین 

پایه های سیستم مترنیخ 

مهمترین گردهمایی قدرتهای اروپایی

دلایل جنگ جهانی اول 

آزمون خودسنجی اول 

پاسخ آزمون اول

آزمون خودسنجی دوم

پاسخهای آزمون دوم

منابع

 

بخشی از متون جزوه :

---

بخش اول:اصول روابطبین الملل

فصل اول : سیری در مطالعه نظری روابطبین الملل
مقدمه
فصل یک این کتاب، به بررسی مطالعه نظری رشته روابط بین الملل می پردازد. علل تأخیر ورود به عرصه نظریه پردازیدر روابط بین الملل (تقریباً پس از جنگ جهانی دوم) و مسائل تئوریک این رشته، از مطالب مهم فصل یک می باشد.
تفاوت بین سیاست بین الملل و روابط بین الملل و همچنین دیدگاههای کلان تئوریک نسبت به سیاست و سیاست بین
الملل از دیگر مباحث مطرح شده در این فصل می باشد. در پایان این فصل نیز، نکات کلیدی، آزمون و پاسخ تشریحیگنجانده شده است.
دانشجویان عزیز با مطالعه فصل یک، و آشنایی با مسائل تئوریک، آمادگی ذهنی بیشتری برای مطالعه عوامل موثر دیگردر مطالعه روابط بین الملل بهدست خواهند آورد.

–علل تأخیر ورود به عرصه نظریه پردازی در روابط بین الملل
روابط بین الملل، به معنای اعم، رشته بسیار وسیعی است که طیف گسترده ای از روابط  از سیاسی گرفته تا اقتصادی،فرهنگی، تجاری و… را در بر می گیرد.
روابط بین الملل به عنوان یک رشته علمی در آغاز قرن بیستم و اولین کرسی بین الملل  که البته بیشتر جنبه مطالعه
در بریتانیا پایه گذاری شد. (Wales) تاریخ روابط بین الملل را داشت  در سال 1919 در دانشگاه ویلز
گرچه تکوین رشته روابط بین الملل، تا حد زیادی مرهون وقوع جنگ جهانی اول و دوم است، تحول آن ناشی از بروزوقایع مختلفی است که به طور فزاینده بر پیچیدگی روابط بین الملل می افزود برخی از وقایعی که باعث پیچیده ترشدن روابط بین الملل شده است، به طور خلاصه به شرح زیر است:
1 جابجا شدن مرکز قدرت از اروپا به نقاط دیگر: ابتدا بین شوروی و آمریکا و سپس انتقال محور اساسی قدرت به
آمریکا به عنوان هژمون قدرت فائقه در نظام سلسله مراتبی غیر دستوری.
2 ظهور علم و تکنولوژی، اطلاعات و فرهنگ به عنوان عوامل مهمی که مستقیما بًر ساختار بازیگران و ساختار پویشهای
روابط بین الملل موثر است.
3 ادامه پیشرفت در جهت ایجاد و تقویت سازمانهای بین المللی مختلف.

4 از هم پاشیدن امپراتوری های استعماری
5 محو شدن تدریجی برخی از تفاوت های قدیمی بین جنگ و صلح (و به وجود آمدن پدیده هایی مانند، بازدارندگی
اتمی و یا جنگ ستارگان و جنگ سرد، یا همزیستی مسالمت آمیز، وابستگی یا وابستگی متقابل.
6 استقلال خواهی به صورت یک مدل آرمانی و نه امری واقعی درآمد.
7 تحول در ماهیت قدرت که به پیچیده شدن آن انجامید.
اما سیاست بین الملل پیش از ورود به مرحله علمی دارای ویژگی های زیر بوده است.
1 کم توجهی به عوامل موثر بر رفتار حکومت ها در زمینه روابط خارجی
2 بررسی زمینه رویدادهای جاری بین المللی
3 مطالعات توصیفی سیاسی  تاریخی در مسائل سیاست بین الملل
4 تحلیل مسائل جاری بین المللی
5 ناتوانی در یافتن پاسخ برای مسائل بین المللی معاصر
6 کم توجهی به شبیه سازیها
7 کوشش اندك برای دست یافتن به اصول و قوانین کلی در روابط بین الملل
8 ناتوانی در تشخیص متغیرهای گوناگون و ارتباط میان آنها
9 توجه به مسائل اخلاقی و بررسی موضوع های مربوط به جنگ و صلح از دیدگاه مزبور
علت اولیه فقدان یک نظریه در روبط بین الملل، حاکم بودن دیدگاه فلسفی تا پایان جنگهای ناپلئون در سیاست بین
الملل بود. تا آن زمان تصور غالب بر این اصل استوار بود که انسان نمی تواند باعث تغییر و دگرگونی در روابط میان ملتها شود.
دلیل دوم، فقدان مساعی لازم برای شناخت و درك واقعی ماهیت روابط بین الملل بود. سومین دلیل، به ماهیت دیرینه سیاست (اعم از داخلی یا بین المللی) مربوط می شود. اصولا یًک عنصر منطقی در رفتارهای سیاسی وجود دارد که باعث حساس کردن سیاست نسبت به تحلیل نظری می شود.
اصولاً کارکرد تئوریک یک نظریه روابط بین الملل به میزان قابل توجهی به محیط سیاسی ای که نظریه در آن عمل میکند، بستگی دارد.

نمونه سوالات تستی
-1 در تحلیل سطح کلان، توجه به کدام ساختار معطوف می باشد؟
1) فردی 2) نظام ملی 3) نظام بین الملل 4) تصمیم گیری

2 دهه های 1970 و 1980 الگوهای مسلط در ادبیات روابط بین الملل به کدام ترتیب ظهور یافتند؟
1) نو واقع گرایی، نولیبرالیسم، انتقادی، کثرت گرایی
2) واقع گرایی/ نو واقعگرایی، لیبرالیسم/ نولیبرالیسم، مارکسیسم/ رادیکالیسم
3) رفتارگرایی/ فرا رفتارگرایی، سنت گرایی/ واقعگرایی، مارکسیسم/ رادیکالیسم
4) نو واقعگرایی/ واقعگرایی ساختاری، نولیبرالیسم/ کثرت گرایی، انتقادی/ پست مدرنیسم

3 در کدام یکاز امواج تئوریکدر روابط بین الملل، محققان حساسیت زیادی نسبت به توسعه نیافتگی
تئوریکاین رشته مطالعاتی در مقایسه با سایر رشته های علوم اجتماعی ابراز نمودند؟
1) اول و دوم 2) سوم 3) چهارم 4) سوم و چهارم

4 در دوران استقرار نظام دوقطبی، شوروی ها به جای استفاده از واژه موازنه قدرتاصطلاح………… را به کار میگرفتند.
1) موازنه وحشت 2) همبستگی نیروها 3) موازنه نیروها 4) برتری نیروها

5 مفهوم (حاکمیت محدود) در چهارچوب کدام گزینه قابل بررسی است؟
1) اتحادیه های فرامنطقهای و منطقهای 2) اتحادیه های اقتصادی
3) اتحادیه های سیاسی 4) اتحادیه های منطقه ای

پاسخنامه سوالات تستی
-1 گزینه 3 صحیح می باشد.
در سطح کلان به نظام بین الملل و فرایندهای آن به طور کلی توجه می شود (صفحه 337 کتاب اصول سیاست خارجیو سیاست بین الملل  دکتر قوام)
2 گزینه 2 صحیح می باشد.
در دهه های 1970 و 1980 سه الگوی مسلط در ادبیات روابط بین الملل ظهور یافت که عبارت بودند از:
واقع گرایی/ نوواقع گرایی  لیبرالیزم/ نولیبرالیزم و مارکسیسم/ رادیکالیسم. (صفحه 14 کتاب روابط بین الملل، نظریه هاو رویکردها، دکتر قوام)
3 گزینه 2 صحیح می باشد.
سومین موج تئوریک در روابط بین الملل اواخر دهه 1950 و اوایل 1960 را در بر می گیرد. در این دوران محققان نسبتبه توسعه نیافتگی تئوریک این رشته در مقایسه با سایر رشته های علوم اجتماعی فوق العاده حساس بودند. (صفحه 327 کتاب اصول سیاست خارجی دکتر قوام)
4 گزینه 2 صحیح می باشد.
در دوران استقرار نظام دوقطبی، شوروی ها به جای استفاده از واژه (موازنه قدرت) اصطلاح همبستگی نیروها را به کار می گرفتند. صفحه 309 کتاب اصول سیاست خارجی دکتر قوام)
5 گزینه 1 صحیح می باشد.
هم اکنون دکترین حاکمیت محدود هم در مقیاس جهانی مطرح می باشد و هم در چهارچوب اتحادیه های منطقه ای
قابل بررسی است. (صفحه 312 کتاب اصول سیاست خارجی دکتر قوام)

و…